SAHTE FATURAYA ÖNLEM "İSTEĞE BAĞLI TAM TEVKİFAT"

SAHTE FATURAYA ÖNLEM "İSTEĞE BAĞLI TAM TEVKİFAT"

İyi niyetli mükelleflerin sahte belge kullandığı iddiasına maruz kalması ve özel esaslara alınma endişesi her zaman için mümkündür. Bu iddialar karşısında mükellef ödediği vergiyi cezasıyla birlikte bir daha ödemek zorunda kalabilir, özel esaslara alınabilir, vergi incelemesine sevk edilebilir. Yıllar önce idari görevdeyken bu şikâyet ve endişelerle gelen mükelleflere önermiş olduğum tevkifat yöntemi artık KDV Uygulama Genel Tebliği’ne girmiştir. KDV Genel Tebliği’nde getirilen yeni “isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması” ile mükellefler artık bu endişelerinden büyük ölçüde kurtulabilir.

Özetle kısmi tevkifat kapsamındaki işlemlerle ilgili mükellefler, satıcılarıyla sözleşme yapmaları, yaptıkları sözleşmeleri vergi dairesine bildirmeleri durumunda, faturadaki KDV’nin tamamını tevkif edebilir ve vergi dairesine yatırabilirler. Normalde satıcıya ödenmesi gereken KDV’nin bu yöntemle vergi dairesine yatırılması, mükelleflerin ilerleyen bir tarihte sahte fatura kullanma iddiasıyla özel esaslara alınma, yeniden vergi ve gecikme faizi ödeme endişelerini gidermektedir. Bu sebeple özellikle tadilat, bakım, onarım, fason işçilik, işgücü temini, organizasyon, nakliye, baskı basım gibi hizmet alımlarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması şiddetle tavsiye edilir.

1.    KDV’de Tam Tevkifat Uygulaması

Bilindiği üzere KDV’de tam ve kısmi olmak üzere iki türlü tevkifat uygulaması bulunmaktadır. Gelir İdaresi’nin belirlediği tam tevkifata tabi işlemler gerçekleştirilirken alıcılar normalde satıcılara ödemeleri gereken KDV’nin tamamını stopaj yaparak doğrudan vergi dairesine ödemektedirler. Bu kapsamda hangi işlemlerde KDV tevkifatı yapılması gerektiği KDV Uygulama Genel Tebliği’nde belirlenmiştir. Tebliğ’de sayılan aşağıdaki işlemlerde alıcıların tevkifat yapması zorunludur:

• İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemler,
• Arizi serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,
• Mal ve hakların kiralanması işlemleri,
• KDV mükellefi olmayanlardan alınan reklam işlemleri.

Tevkifat yapılması zorunlu olan bu işlemler arasına bazı işlemler için isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması da 21 Nisan 2022 tarihi itibariyle eklenmiştir.

2.   İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulaması

Yeni getirilen isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması ile birlikte iyi niyetli mükelleflere ek güvence imkanı sağlanmaktadır[1]. Bu sayede mükellefler bazı satıcılardan alımlarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasını tercih ederek sahte belge kullanımından kaynaklanan müteselsil sorumluluktan kurtulabilirler. Bu uygulamayla mükellefler ilk defa mal veya hizmet alacakları, tam tanımadıkları veya güvenemedikleri satıcılarla yapacakları işlemler açısından kendilerini güvence altına alabilirler. Bu kapsamda satıcılara ödenmesi gereken KDV’nin tamamı tevkifat yoluyla kesilip vergi dairesine yatırılarak, sahte fatura kullanma, özel esaslara alınma ihtimali önemli ölçüde azalır. Bunun için;

1.Alım işlemlerinin kısmi tevkifat kapsamına giren işlemlerden olması,

2.Satıcıyla aralarında KDV açısından “isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasının” geçerli olacağını gösterir bir sözleşmenin bulunması (satıcının rızası),

3.Sözleşmenin tevkifatı yapacak mükellefin vergi dairesine bildirilmesi,

gerekir.

Tebliğ’de kastedilen sözleşme süresinin bir yıl olması değil, alıcının sözleşme yaptığı satıcıdan bir yıl boyunca tam tevkifat kapsamında alım yapması ve bir yıl içinde bu uygulamadan geri dönememesidir. Mağaza açılışı için tadilat dekorasyon hizmeti alan alıcı mükellefin, sözleşmede belirtilmesi kaydıyla, yılda sadece bir kere hizmet alımında bulunsa bile isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından yararlanabilir. Diğer bir ifadeyle bir yıl boyunca sürekli tadilat dekorasyon hizmeti almasına gerek yoktur. Bir yıllık süre dolmadan isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından vazgeçilemez. Önce tam tevkifat yapmaya başladıktan sonra, bir yıl geçmeden satıcıya KDV ödeyemez. Bir yıllık sürenin bitimini izleyen yıllarda uygulamaya devam edilmesi istendiğinde, satıcıyla imzalanan sözleşmenin yenilenmesi gerekir.

Alıcı mükellefler, söz konusu sözleşmelerin bir örneği ile bu kapsamda işlem yapacak satıcı mükelleflerin bilgilerini (adı soyadı/unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası, sözleşme uygulama dönemi), işleme ilişkin KDV beyannamesini vermeden önce liste halinde bağlı oldukları vergi dairesine bildirmelidir. Sözleşmenin feshedilmesi, tadili vb. durumların da işleme ilişkin KDV beyannamesinin verilmesinden önce vergi dairesine bildirilmesi gerekir. Sözleşme düzenlenmeyen satıcılarla “isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması” kapsamında işlem tesis edilemez.

3.    İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulamasının Kapsamı

Genel olarak kısmi tevkifat kapsamında sayılan mal teslimleri ve hizmet ifalarının tamamı isteğe bağlı tam tevkifat kapsamına girmektedir. Alıcının kısmi tevkifat kapsamında herhangi bir sorumluluğunun olması ya da olmaması uygulamaya engel değildir. Bu kapsamda KDV Uygulama Genel Tebliği’nde sayılan ve aşağıda yer alan işlemlerden birini gerçekleştirirken mükellefler isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasını tercih edebilirler.

a.    Kısmi tevkifata tabi hizmet işlemleri

• Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.1)
• Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.2.)
• Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.3.)
• Yemek servis ve organizasyon hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.4.)
• İşgücü temin hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.5.)
• Yapı denetim hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.6.)
• Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.7.)
• Turistik mağazalara verilen müşteri bulma / götürme hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.8.)
• Spor kulüplerinin yayın, reklâm ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.9.)
• Temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.10.)
• Taşımacılık hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.11.)
• Her türlü baskı ve basım hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.12.)
• Kamu özel iş birliği modeli ile yaptırılan sağlık tesislerine ilişkin işletme döneminde sunulan hizmetlerde tevkifat uygulaması (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.14.)
• Ticari reklam hizmetleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.15.)

(Tevkifat oranları ve tevkifat kodlarıyla birlikte daha ayrıntılı ve güncel hizmet işlemleri listesine buradan ulaşabilirsiniz.)

b.    Kısmi tevkifata tabi mal teslimi işlemleri

• Külçe metal teslimleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.1.)
• Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin teslimi (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.2.)
• Hurda ve atık teslimi (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.3.)
• Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkları ile konfeksiyon kırpıntılarından elde edilen hammadde teslimi (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.4.)
• Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.5.)
• Ağaç ve orman ürünleri teslimi (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.6.)
• Demir-Çelik Ürünlerinin Teslimi (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.8.)

(Tevkifat oranları ve tevkifat kodlarıyla birlikte daha ayrıntılı ve güncel mal teslimi işlemlerinin listesine buradan ulaşabilirsiniz.)

Bununla birlikte aşağıda sayılan kurum ve kuruluşların yaptığı teslim ve hizmet ifaları, isteğe bağlı tam tevkifat kapsamına alınamaz. Çünkü bu mahiyetteki kurum ve kuruluşlar, KDV Genel Tebliği'nde tanımlanan belirlenmiş alıcılardır. Gelir İdaresinin güvendiği ve özel olarak tevkifat yapma zorunluluğu getirdiği aşağıdaki kurum ve kuruluşların yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla tevkifat yapılması söz konusu olamaz.

• Kamu kurum ve kuruluşları, meslek kuruluşları, banka, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri, emekli ve yardım sandıkları ile kalkınma ajanslarına ifa edilen diğer bütün hizmet ifaları (KDV UGT 1/C-2.1.3.2.13.) ile
• Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğüne yapılan diğer bütün teslimler (KDV UGT 1/C-2.1.3.3.7.).

4.   Sonuç

Dikkat edileceği üzere yukarıda sayılan hizmet ifaları ve mal teslimleri, sahte belge kullanımının yaygın olduğu işlemlerdir. Bu işlemlerinde alıcı mükellefler isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasına giderek kendilerini sahte faturaya karşı bir nevi sigorta ettirmiş olurlar. İsteğe bağlı tam KDV tevkifatı uygulayanlar, tevkifat tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, tevkif edilen vergi ile sınırlı olmak üzere bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin Hazineye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsilen sorumlu tutulamaz, düzeltme beyannamesi vermeye zorlanamaz, özel esaslara alınamaz, incelemeye sevk edilemez, dava açmak zorunda kalmazlar.

(Sahte belge kullanma ve özel esaslara alınma ile ilgili rehber yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.)

Bu kapsamda ödenen KDV’nin ihracat, indirimli oran gibi sebeplerle iade talep edilmesi durumunda karşıt inceleme yapma, ödendi belgelerini ibraz etme gibi ek yükümlülükler ortadan kalkacaktır. Söz konusu belgenin isteğe bağlı tam tevkifata tabi tutulduğunun ve çıkan KDV’nin ödendiğinin ibrazı yeterli olacaktır.

Diğer taraftan isteğe bağlı tam tevkifata tabi tutulan KDV ile sınırlı olmak üzere satıcıya KDV iadesi yapılabilir. İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması vergi dairesince aranır.

Sonuç itibariyle, isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması, mükelleflerin bazı alımlarının sahte olduğu iddiasını büyük oranda izale edecek, vergi ziyaına sebebiyet verilmediği için müteselsil sorumluluğu ortadan kaldıracak, mükelleflerin sahte fatura ile ilgili korkulu rüya görmelerine son verecek, yeni ve güzel bir uygulamadır. Özellikle mal ve hizmet alımlarında daha kurumsal daha güçlü taraf olan alıcının, daha az kurumsal ve zayıf olan satıcıyla yapacağı işlemlerde böyle bir endişe görülür. Bu durumlarda malını satmayı, hizmetini sunmayı isteyen satıcının sözleşme masasına oturtularak isteğe bağlı tam tevkifat kapsamına alınması şiddetle tavsiye edilir.