12.Sahte Fatura Kullanma (!) Tespit Yazısı Gönderilmeyenler
Vergi Usul Kanunu’na eklenen hükümle birlikte “izaha davet” uygulaması vergi uygulamalarımıza 2016 yılında girmiştir[1]. Gelir İdaresi, ön tespitler sonucunda vergi ziyaına sebebiyet verilebileceği durumlara ilişkin, vergi incelemesine girmeden, vergi cezası kesmeden önce mükelleflere bir yazı göndererek izah talep edebilmektedir. Bu düzenlemeyle gereksiz vergi incelemeleri ve vergi uyuşmazlıkları azaltılmaya, mükelleflerin vergi uyumu artırılmaya çalışılmaktadır.
Genel olarak her duruma ilişkin izah talep edilse de istisnai olarak, sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma fiiliyle vergi ziyaına sebebiyet veren mükelleflere izaha davet yazısı kanunen gönderilememektedir. Vergi kanunlarında sıkça gördüğümüz üzere bu istisnanın da istisnası getirilmiştir: İstisnai olarak 148 bin TL’yi (2022 yılı için KDV – ÖTV hariç) aşmayan ya da aşsa bile toplam mal ve hizmet alımlarının %5’ini geçmeyen belge toplamları için mükelleflere, ön tespite dayalı tespit yazısı gönderilebilir. Dolayısıyla oran ve tutar itibariyle getirilen hadlerin ikisinin birden aşılması halinde SMİYB kullandığı ön tespitle tespit edilen mükelleflere izaha davet yazısı gönderilemez. Bu mükellefler izaha davet uygulamasının avantajlarından (!) istifade edemez.
Hadlerin aşılıp aşılmadığına bakılırken, yıl içinde yapılan ön tespitler bütün olarak ele alınır. Haddin altında kaldığı için ön tespit yazısı alan bir mükellef, aynı yıla ilişkin ikinci bir ön tespit yapılması halinde her iki ön tespit tutarlarının toplamı esas alınır. İlkinde haddi aşmadığı için ön tespit yazısı gönderilen mükellefe, ikincisinde toplam olarak haddi aştığı için ön tespit yazısı gönderilmeyebilir.
Aynı şekilde hadler, yıllar itibariyle birbirinden bağımsız olarak ele alınırlar. Bir yıl için haddi aşmadığı için ön tespit yazısı gönderilen mükellefin başka bir yılda haddi aştığı için aşan yıla ilişkin ön tespit yazısı gönderilmeyebilir.