7.Olumsuz Tespit ve Rapor
Olumsuz tespit; vergi inceleme öncesinde vergi dairesi tarafından yapılan yoklamalarla,
- mükellefin bilinen işyeri adresinde faal olmadığının,
- cari ya da belirli bir dönem itibarıyla ticari faaliyetinin bulunmadığının,
- üretim ve/veya ticaret kapasitesinin; depo, tesis, taşıt, makine, teçhizat ve demirbaşlarının; emtia mevcudunun ve çalışan sayısının yetersiz olduğunun
tutanakla tespitidir. Bu tespit, hakkında yoklama yapılan mükellefin büyük ihtimalle sahte belge düzenleyicisi olduğunun tespitidir. Diğer taraftan söz konusu belgelerin mükellef kayıtlarına alındığı, indirim ve iade konusu yapıldığının tespiti de kullanıcılar nezdinde yapılan olumsuz tespittir.
Olumsuz rapor; yukarıda yer alan hususların vergi incelemesine yetkili olanlarca tespit ve iddia edilerek rapora bağlanmasıdır. Olumsuz tespite göre daha ağır sonuçlar doğurur. Vergi incelemesine yetkili olanlar (vergi müfettişleri, vergi dairesi müdürleri) tarafından düzenlenen vergi inceleme raporu, vergi tekniği raporu ve basit rapor gibi raporlar olumsuz rapor kabul edilmektedir. Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen raporlar olumsuz rapor olarak kabul edilmemektedir.
Haklarında olumsuz tespit veya rapor bulunan mükelleflerin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları kabul edilir. Bu kapsamda belge, üzerinde KDV gösterilen fatura ve benzeri belgeler ile iade hakkı doğuran işlemin niteliğine göre gümrük beyannamesi, istisna belgesi, yatırım teşvik belgesi, kıymetli maden arama ruhsatı gibi iade için aranılan diğer belgelerdir.
Özel esaslar uygulamasında önce düzenleyiciler tespit edilmekte, özel esaslara alınmakta, sonrasında da bu sahte fatura düzenleyicilerinden mal ve hizmet alan mükellefler tek tek tespit edilerek araştırmalar yapılmakta ve resmi yazılar yazılmaktadır. Diğer bir ifadeyle önce sahte fatura düzenleyicileri tespit edilmekte sonrasında ise kullanıcılar hedef alınmaktadır.